เทคนิคดีๆ แนะนำพ่อ แม่ พาทำกิจกรรมเสริมความสุข...พัฒนาคณิตศาสตร์

• สร้างรูปทรง  : เล่นเกมคัดแยกรูปทรง พูดคุยเรื่องรูปทรงแต่ละชนิดกับลูก นับด้าน บอกสี สร้างรูปทรงเองโดยตัดรูปทรงขนาดใหญ่จากกระดาษสี ขอให้เด็กกระโดดบนวงกลม หรือบนกระดาษสีที่สร้างขึ้น 

• นับและคัดแยก : รวบรวมตะกร้าของเล่นชิ้นเล็กๆ ที่หาได้ในบ้าน เช่น เปลือกหอย ก้อนกรวด หรือกระดุม นับจำนวนพร้อมกับลูก คัดแยกตามขนาด สี หรือกลุ่ม เช่น แยกรถไว้กองหนึ่ง สัตว์ไว้อีกกองหนึ่ง
• โทรศัพท์ : เมื่อลูกอายุ 3 ขวบ เริ่มด้วยการสอนที่อยู่และเบอร์โทรศัพท์บ้าน คุยกับลูกว่าแต่ละบ้านมีเลขที่บ้าน อพาร์ทเม้นท์แต่ละแห่งก็มีหมายเลขเป็นของตนเอง
• ขนาดสิ่งของ : ให้ลูกสังเกตขนาดของวัตถุรอบตัว ว่ามีขนาดใหญ่หรือใหญ่ที่สุด  ขนาดเล็กหรือเล็กที่สุด
• ทำอาหาร : ให้ลูกช่วยเติม คนและเทส่วนผสมของอาหาร กิจกรรมนี้จะช่วยให้ลูกเรียนรู้การนับ ชั่ง ตวง วัด เพิ่มและกะจำนวน 
• เดินเล่น : ให้ลูกเปรียบเทียบ เช่น หินก้อนไหนใหญ่กว่า ให้หัดประเมิน เช่น เราพบก้อนหินกี่ก้อน ฝึกสังเกต จดจำความเหมือนและความต่าง เช่น เป็ดมีขนเหมือนกระต่ายหรือไม่ และฝึกการจำแนก เช่น ลองหาใบไม้สีแดงให้เจอ เรียนรู้เรื่องขนาด เช่น เดินก้าวสั้นและก้าวยาว ฝึกคะเนระยะทาง เช่น สวนสาธารณะอยู่ใกล้หรือไกลบ้าน และฝึกการนับ เช่น นับจำนวนก้าวในการเดินจากที่หนึ่งไปอีกที่หนึ่ง
• ภาพบอกเวลา : ใช้นาฬิกาทราย นาฬิกาจับเวลา ลองจับเวลากิจกรรมที่ใช้เวลาสั้นๆ จะช่วยให้ลูกพัฒนาการรับรู้เรื่องเวลาและเข้าใจว่ากิจกรรมบางอย่างใช้เวลามากกว่ากิจกรรมอื่นๆ
• แยกรูปทรง : ชี้ไปยังรูปทรงสีต่างๆ ที่พบระหว่างวัน เช่น ป้ายรูปสามเหลี่ยมสีเหลืองหรือรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสีแดงในร้านค้า 
• ร้องเพลงเกี่ยวกับจำนวน : เลือกเพลงเกี่ยวกับจำนวนที่มีจังหวะและทำนองในการร้องซ้ำๆ  เพลงเหล่านี้จะเสริมเรื่องรูปแบบ ซึ่งเป็นทักษะด้านคณิตศาสตร์ ฝึกภาษาได้สนุกและสนับสนุนทักษะทางสังคมในด้านความร่วมมือให้กับเขาได้อีกด้วย
• ใช้ปฏิทิน : พูดคุยถึงเรื่องวันที่ วันในแต่ละสัปดาห์ ซึ่งจะเสริมการนับ ลำดับ และรูปแบบ สร้างทักษะการคิดเอย่างมีเหตุผลด้วยการพูดถึงอากาศเย็นแล้วถามลูกว่าควรสวมใส่ชุดแบบไหนเมื่ออากาศเย็น จะทำให้ลูกน้อยเกิดการเชื่อมโยงระหว่างอากาศเย็นกับเสื้อผ้าที่ใส่แล้วอบอุ่น
• การแจกสิ่งของ : ให้ลูกช่วยแจกจ่ายสิ่งของ เช่น ขนมว่าง หรือวางกระดาษเช็ดปากบนโต๊ะอาหารมื้อเย็น ช่วยแจกขนมปังกรอบ ให้เพื่อนๆแต่ละคน ซึ่งจะช่วยใหลูกเข้าใจการจับคู่วัตถุกับวัตถุ หรือจำนวนที่สอดคล้องกัน  ขณะแจกของเน้นแนวคิดเรื่องจำนวน ชิ้นหนึ่งให้คุณ ชิ้นหนึ่งให้ฉัน ชิ้นหนึ่งให้คุณพ่อ หรือ เราใส่รองเท้า หนึ่งข้าง สองข้าง  
• ต่อก้อนไม้ : ให้โอกาสลูกเล่นก้อนไม้ ชุดตัวต่อพลาสติก กล่องเปล่า กล่องนม เป็นต้น จะช่วยให้เขาเรียนรู้รูปทรงและความสัมพันธ์ระหว่างรูปทรงต่างๆ   เช่น รูปสามเหลี่ยมสองอันต่อกันเป็นรูปสี่เหลี่ยม  การเล่นกล่องและถ้วยทำให้ลูกน้อยเข้าใจความสัมพันธ์ของวัตถุขนาดต่างกัน
• เล่นลอดอุโมงค์ : เปิดกล่องกระดาษขนาดใหญ่แต่ละด้านออกเพื่อทำเป็นอุโมงค์ ทำให้ลูกน้อยเข้าใจว่าร่างกายอยู่ในที่ว่างและสัมพันธ์กับวัตถุอื่นๆ  
• ความยาวของวัตถุ : ตัดริบบิ้น 3-5 ชิ้น ด้ายหรือกระดาษที่มีความยาวต่างกัน ถามลูกว่าชิ้นไหนสั้น ชิ้นไหนยาว แล้วให้เด็กเรียงตามลำดับจากชิ้นที่ยาวที่สุดไปหาชิ้นที่สั้นที่สุด
• เรียนรู้จากการสัมผัส : ตัดกระดาษแข็งเป็นรูปทรงต่างๆ เช่น ทรงกลม สี่เหลี่ยม สามเหลี่ยม ให้ลูกสัมผัสขณะลืมตา จากนั้นค่อยปิดตา
• เล่นเกมรูปแบบ  : สนุกกับรูปแบบโดยให้ลูกเรียง มะกะโรนีแห้ง ลูกปัดคละขนาด ซีเรียลชนิดต่างๆ หรือกระดาษชิ้นเล็กๆเป็นรูปแบบหรือลวดลายต่างๆ กิจกรรมนี้ต้องดูแลลูกอย่างระมัดระวังเพื่อป้องกันการสำลัก และเก็บของเมื่อเลิกเล่น
• เรียนรู้จากการช่วยงานบ้าน : เช่น ซักผ้าให้สนุก โดยเมื่อแยกเสื้อผ้าเตรียมซัก ขอให้ลูกแยกเสื้อกับถุงเท้าคนละกอง ถามลูกน้อยว่ากองไหนใหญ่กว่าเป็นการฝึกการคาดคะเน แล้วให้เขานับจำนวนเสื้อ  เล่นจับคู่ถุงเท้ากัน
• สนามเด็กเล่น : ขณะที่ลูกเล่น ทำการเปรียบเทียบโดยใช้ความสูง (สูง - ต่ำ) ตำแหน่ง (บน- ล่าง) หรือขนาด (ใหญ่ เล็ก)
• การแต่งกาย : ให้ลูกเลือกเสื้อผ้าที่จะใส่ในวันนี้ ถามลูกว่า ใส่เสื้อสีอะไร? เช่น สีเหลือง จากนั้นให้ลูกหาของบางอย่างที่มีสีเหลืองในห้อง เมื่อลูกอายุใกล้สามขวบหรือมากกว่า สังเกตรูปแบบบนเสื้อของลูก เช่น แถบ สี หรือภาพ แล้วบอกลูกว่าบนเสื้อของเขามีแถบสีแดงน้ำเงิน หรือว่าเสื้อหนูมีรูปม้าหลายตัว  ม้าตัวใหญ่อยู่ถัดจากม้าตัวเล็ก  
• เกมส์สร้างกราฟ  : เมื่อลูกอายุใกล้สามขวบหรือมากกว่า ทำแผ่นภาพให้ลูกสามารถติดสติ๊กเกอร์ไว้แต่ละครั้งที่มีฝนตก หรือแดดออก  เมื่อถึงสุดสัปดาห์ คาดคะเนด้วยกันว่า แถวไหนมีสติ๊กเกอร์มากกว่า และตามด้วยการนับเพื่อให้มั่นใจ  
                   ทักษะด้านคณิตศาสตร์ จึงเป็นทักษะที่สำคัญอันหนึ่งนอกจากทักษะด้านภาษา ร่างกาย และทักษะทางสังคม ทักษะต่างๆเหล่านี้จะมีการพัฒนาร่วมกันและมีอิทธิพลต่อกันและกัน เราสามารถเตรียมความพร้อมทักษะพื้นฐานด้านคณิตศาสตร์ให้ลูกน้อยได้ตั้งแต่เขาอยู่ในช่วงปฐมวัย เพราะวัยแรกเกิดถึงหกขวบนั้นเป็นช่วงเวลาที่สมองจะพัฒนาสูงสุดในทุกๆด้าน หากได้รับการกระตุ้นอย่างต่อเนื่อง

อ้างอิง
1. Developing Early Math Skills. Available from  http://www.zerotothree.org/child-development/early-development/supporting-early-math-skills.html.

2. Early Childhood : Where Learning Begins - What Is Mathematics? : Mathematical activities for parents and their 2- to 5-year-old children. Available from http://www.kidsource.com/education/math/whatis.html.

3. Teaching Mathematical Concepts. Available from http://s22318.tsbvi.edu/mathproject/ch1.asp#main.
4.นิตยา คชภักดี. พัฒนาการของเด็ก. ใน : วันดี วราวิทย์, ประพุทธ ศิริปุณย์, สุรางค์ เจียมจรรยา, บรรณาธิการ. ตำรากุมารเวชศาสตร์ (ฉบับเรียบเรียงใหม่ เล่ม 3). กรุงเทพฯ :  โฮลิสติก พับลิชชิ่ง, 2541 : 1-6.
5. นพวรรณ ศรีวงค์พานิช//2554//เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ//เข้าถึงได้จาก : http://www.rajanukul.com/main/index.php?mode=academic&group=&submode=academic&idgroup=12&group=1  
6. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อัญชลี ไสยวรรณ//2556//คณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย//เข้าถึงได้จาก :
http://www.e-child-edu.com/youthcenter/content/articles/math-for-child.html

คณะผู้จัดทำ

แพทย์หญิงอัมพร          เบญจพลพิทักษ์  ผู้อำนวยการสถาบันราชานุกูล
แพทย์หญิงนพวรรณ      ศรีวงค์พานิช      รองผู้อำนวยการด้านการพัฒนาระบบบริการฯ
นางนิรมัย                     คุ้มรักษา             พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ
นางณัฐชนก                  สุวรรณานนท์      นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการ